Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017

Βήσσανη Πωγωνίου, τόπος ευγενικός και συγκρατημένος..

Στην Ήπειρο ο πόνος
νύχι αηδονιού μπηγμένο
στο σώμα των χεριών του Πετρολούκα
καθώς αδράχνουν το τοπίο απ' τον λαιμό
και πνίγουν όλα τα χωριά στα πέριξ
ως πέεεερα μακρυά, δυο ντέρτια δρόμο!

(Φώτης Μότσης)




Βήσσανη, τόπος αυστηρός και γλυκός μαζί. Η φτώχια έστειλε από νωρίς τους κατοίκους στην ξενιτιά: Αμερική, Ρουμανία, Κωνσταντινούπολη. Οι Βησσανιώτες διέπρεψαν ως φουρνάρηδες.. Ερχόμενοι από τα ξένα, άφηναν πίσω τους χρήματα και τέκνα. Έτσι υψώθηκαν τα δύο σχολεία, πετρόχτιστο παρθεναγωγείο και αρρεναγωγείο. 





Το Πωγώνι είναι ευγενικό αλλά συγκρατημένο. Μετράει τα λόγια του. Δεν ανταγωνίζεται τα Ζαγοροχώρια. Χρησιμοποιεί παλιούς, δοκιμασμένους κώδικες συμπεριφοράς, οι οποίοι του επιτρέπουν να διατηρήσει την επαφή μ’ εκείνο που ο χρόνος όλο και πιο δύσκολα πια στις μέρες μας κρατάει ανέγγιχτο. Το Πωγώνι δεν «βάφεται» το τοπικό του χρώμα για να γίνει αρεστό.







Η Βήσσανη ιδρύθηκε κατά το 14ο αιώνα, αναπτύχθηκε κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας και διατηρεί στοιχεία της παραδοσιακής του αρχιτεκτονικής. Στο χωριό υπήρχε σχολείο ήδη πριν το 1770, ενώ ακόμη το Παρθεναγωγείο και ο ερειπωμένος πια σταθμός Χωροφυλακής λίγο πιο έξω από το χωριό, στην περιοχή των Πηγαδιών δείχνουν την άλλοτε ευημερούσα ζωή της κοινότητας. 




Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη βασιλική από το 1791 με τοιχογραφίες.



Στη Βήσσανη μέσα σε δάσος, βρίσκεται η μονή Άβελ που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Πήρε το όνομα της από κάποιο γαιοκτήμονα Άβελη που χρηματοδότησε την ανέγερση της. Ο ναός ανήκει στον αγιορείτικο τύπο με νάρθηκα, και στη ΝΔ. γωνία του βρίσκεται το κωδωνοστάσιο.




Τη μοναδική πληροφορία για τη χρονολόγηση του μνημείου την παρέχει η κτητορική επιγραφή σύμφωνα με την οποία ο ναός χτίστηκε και ιστορήθηκε το 1770. Οι αγιο­γραφίες διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. Η αγιογράφηση είναι έργο των Χιοναδιτών ζωγράφων Κωνσταντίνου και Μιχαήλ του Μιχαήλ.





Τα κτίρια αντανακλούν την πάλαι ποτέ οικονομική και πνευματική πρόοδο της περιοχής. Είναι χτισμένα από Ηπειρώτες μαστόρους από τα μαστοροχώρια της Πυρσόγιαννης και της Βούρμπιανης
 Ήταν συνήθως χτισμένα μέσα σε πλακόστρωτη αυλή, περιστοιχισμένη με οβρό (μαντρότοιχο) και εξώπορτα ξύλινη που είχε δίκλιτη στέγη. 





Η Βήσσανη είναι γνωστή και από το πασίγνωστο δημοτικό τραγούδι "Κοντούλα λεμονιά"

https://www.youtube.com/watch?v=KOEMhz5iDEQ





Το πρωί του Δεκαπενταύγουστου, στο γλέντι μετά την πανηγυρική θεία λειτουργία, συμμετέχουν αποκλειστικά οι ντόπιοι. Ο χορός τους καταλήγει εκστατικός. Είναι περισσότερο δικός τους από ποτέ, αποτέλεσμα μιας ομαδικής ευτυχίας μεταξύ συντοπιτών. Το βράδυ ανήκει σε όλους. Και η νύχτα της 16ης στους νέους του χωριού, που αναλαμβάνουν να συντηρήσουν με τη σειρά τους την εορταστική ατμόσφαιρα, να εξοικονομήσουν τα χρήματα για την ορχήστρα, άξιοι συνεχιστές στο χοροστάσι και την εθιμική, θα έλεγε κανείς, νομολογία: τα εγγόνια χορεύουν ώς το ξημέρωμα, διεκδικώντας με τη σειρά τους τη μελλοντική έκσταση ενός επερχόμενου πρωινού γλεντιού που με τα χρόνια θα αξιωθούν στο ίδιο πάντα μέρος...


 info  : https://el.wikipedia.org 
http://entefktirio.blogspot.gr/2014/08/blog-post_49.html

Η εύμορφη Μόρφη Βοΐου

Η Μόρφη είναι ένα από εκείνα τα ορεινά χωριά της επαρχίας Βοΐου που κερδίζουν αμέσως τις εντυπώσεις με το πλήθος των εξαιρετικών λιθόκτιστων σπιτιών, μέσα σε μια φύση που προσφέρει απλόχερα γαλήνη.



Στη Μόρφη Βοΐου τα κτίρια εντάσσονται ομαλά στο περιβάλλον και δένουν αρμονικά με τα χρώματα της φύσης.


Δύο εξαιρετικά όμορφα γεφύρια βρίσκονται στην περιοχή της Μόρφης.




Το πετρογέφυρο της Μόρφης (το λένε και Πετσανιώτικο) στο Λασπόρεμα.






Το γεφύρι της Τσιούκας που κτίστηκε μεταξύ 1720-1730 και γεφυρώνει την Πραμόριτσα στη θέση Ανήλιο στο μονοπάτι προς Χρυσαυγή.






Το Πετσαντσιώτικο γεφύρι βρίσκεται στην περιοχή Μπαλτώνικος - Λάκκος, 2 χλμ. ανατολικά του οικισμού της Μόρφης. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο με Υπουργική Απόφαση το 1995. Η κατασκευή της, σύμφωνα με τα μορφολογικά και κατασκευαστικά στοιχεία του, τοποθετείται στα τέλη του 18ου, με αρχές 19ου αι.



Υπέροχες εικόνες με πλούτο πολύτιμων βοτάνων της ελληνικής φύσης..





Στο καφενείο της πλατεία ςτου χωριού, εντυπωσιάζει τον επισκέπτη ο εμβληματικός πίνακας μεγάλων διαστάσεων του ζωγράφου Λεωνίδα Ευθυμιάδη. Απεικονίζει αρχαίες Νηρηίδες της μυθολογίας στο γεφύρι της Τσιούκας. Ντυμένες με αέρινα φορέματα, φορώντας και κρατώντας παγανιστικά σύμβολα έλκουν με το χορό τους τον ίδιο το Διόνυσο, χθόνιους θεούς, ηδονές και καρποφορίες. Πρόκειται για μια εκπληκτική σύλληψη, επιτυχής σύζευξη της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας με τη νεοελληνική λαϊκή παράδοση...


Το παλαιότερο όνομά της ήταν Μοιρασάν και απομεινάρι της πορείας της στους αιώνες είναι ένα ιδιόμορφο πέτρινο παγκάκι κατασκευασμένο από τους σπονδύλους των κιόνων της παλιάς εκκλησίας του χωριού του 17ου αιώνα.










Ξωκλήσι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, κτίστηκε το 1990.



Στη Μόρφη Βοΐου, μπορεί να αφεθεί κανείς σε ένα αξέχαστο ταξίδι στο χρόνο ή να γεμίσει τις αισθήσεις του με απολαυστική ορεινή φύση..


Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2017

Τα λίθινα προσκυνητάρια του περασμένου αιώνα..

Στα λίθινα προσκυνητάρια των αρχών του περασμένου αιώνα, η αδρανής μάζα της πέτρας έγινε στα χέρια των αυτοδίδακτων καλλιτεχνών, μουσικό όργανο που βγάζει ήχους ανήκουστους, ύμνους προς το Θεό...
Ενταγμένα απολύτως στο τοπίο, εκτός από τα εργαλεία των ανθρώπων τα σμίλεψε και ο χρόνος, ίσως για να προσθέσει κι εκείνος κάτι στην ιερότητα τους..




Εικονοστάσι στο Βυθό Βοϊου, φιλοτεχνημένο το 1902:







Μονολιθικό προσκυνητάρι στην Αγία Σωτήρα ΒοΪου κτισμένο στις αρχές του 20ου αιώνα:





Μονολιθικό προσκυνητάρι στην Καλλονή Γρεβενών:









Μονολιθικό εικονοστάσι στο Κυπαρίσσι Γρεβενών. Έργο του Γ. Βράγκα του 1922:












Μονολιθικό εικονοστάσι στη Χρυσαυγή ΒοΪου, έργο του Γ. Βράγκα που φιλοτεχνήθηκε το 1931:














Στο Βυθό Βοϊου:





Προσκυνητάρι του Γ. Βράγκα στον Άγιο Κοσμά Γρεβενών το 1928:





Στην είσοδο του Διλόφου Βοΐου:







Μονολιθικό προσκυνητάρι στο Δίλοφο Βοΐου, φιλοτεχνημένο το 1904:







Μονολιθικό της Χρυσαυγής φιλοτεχνημένο από το Νικόλαο Πασχάλη το 1918:











Προσκυνητάρι με τους αγαπημένους φυλακτικούς λέοντες του Γ. Βράγκα , αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο, στη Χρυσαυγή Βοΐου. Η δαπάνη ήταν του Νικολάου Μπούσιου:








Λίθινο εικονοστάσι της δεκαετίας του 30 στη Χρυσαυγή Βοΐου: