Οι καμινάδες

Δεν είναι που οι καμινάδες έχουν μια αυτοτέλεια και χαρακτηρίζονται από τα υλικά κατασκευής τους π.χ. πέτρες, τούβλα, ντενεκέδες...
Είναι που από έξοδος καπνού είναι και είσοδος του βλέμματός μας στο εσωτερικό του σπιτιού. To βλέμμα που κατεβαίνει από την καμινάδα, θρονιάζεται στην πυροστιά ανακαλύπτοντας σιγά σιγά τον χώρο κι αρχίζει να περιδιαβάζει στα δωμάτια σταματώντας στις παλιές φωτογραφίες των προγόνων, σταματώντας στα φαγωμένα από κουρασμένα βήματα σκαλοπάτια, στις μπίμτσες όπου ευωδιάζουν ακόμα αλλοτινές μυρωδιές. Και είναι αυτό το βλέμμα που γέρνει από μνήμες που θα καλωσορίσει όσους μπαίνουν από την κυρία είσοδο και ερευνούν με περιέργεια ένα παρελθόν που τους γεμίζει ευδαιμονία καθώς συμμετείχαν στη διαμόρφωση αυτού του παρελθόντος με ένα κομμάτι της ζωής τους και που τώρα το ανταμώνουν.
To νόστιμον ήμαρ - η ημέρα της επιστροφής - για κάθε «Οδυσσέα» είναι το ανεπανάληπτο συμβάν μετά την καθενός «Οδύσσεια», όταν γαληνεύουν τα νερά και φαίνονται οι χαμένες «Ατλαντίδες» και τα κάθε είδους «ναυάγια» της νιότης μας...

Η δική μου μνήμη έχει σφηνωθεί σε εκείνη την εποχή που έβραζε στο τζάκι το κουρκούτι στη μεγάλη κατσαρόλα για τη μαμαλίγκα και στην πλάκα την ολόμαυρη και λεία που ζεσταίνονταν πάνω στην πυροστιά και υποδέχονταν τον χυλό. Σε δευτερόλεπτα το φύλλο ήταν έτοιμο μεταφερόταν στο τεψί πασπαλιζόταν με τριμμένο καρύδι και κατόπιν το άλλο ως που να γεμίσει το τεψί...
Και ο λαγός στιφάδο με κλεισμένο το καπάκι με ζυμάρι για να βράζει με τον ατμό του και σπάνια, το μεγάλο καζάνι να βράσει το νερό για τις ανάγκες της γέννας. Και τι να πούμε για τα κούτσουρα που μας ταξίδευαν με τις φλόγες τους και τους τριγμούς τους στους λόγγους και στα ρουμάνια με την πανίδα τους. Τα τζάκια έκαιγαν χωρίς σταματημό κι από το βράδυ κουβαλούσαμε ξύλα από τη σταβιά μέσα στο σπίτι γιατί δεν γνωρίζαμε τι καιρός θα ξημερώσει, όπως φέρναμε μέσα και το φτυάρι γιατί η νύχτα μπορούσε να μας επιφυλάξει εκπλήξεις, δηλαδή ένα μπόι χιόνι και πρωί-πρωί έπρεπε να ανοίξουμε δρόμο ως τα κατώγια για να θρέψουμε τα ζωντανά.
Οι καμινάδες λοιπόν, πέρα από την αισθητική τους παρουσία είναι και μια πληγή που δεν λέει να κλείσει στο κορμί της μνήμης. Μιας μνήμης που μας οδηγεί άσφαλτα στον απωλεσθέντα παράδεισό μας..

(Τ. Πορφύρης)